„Eksperyment w obszarze HR” autorstwa Anny Lipki, Stanisława Waszczaka i Alicji Winnickiej-Wejs to pozycja, na którą czekał HR. Mocna merytoryka oparta na analizie polskiej i zagranicznej literatury, niebanalne przykłady zastosowań badań eksperymentalnych w praktyce to główne atuty tej książki. Czytelnik znajdzie tu wszystkie niezbędne informacje nt. organizacji metody eksperymentu w obszarze zasobów ludzkich oraz analizę etycznych aspektów takich rozwiązań. Książka napisana może niełatwym, ale przystępnym językiem jest adresowana tak do praktyków – specjalistów i menedżerow personalnych, jak i pracowników naukowych, którzy śmiało mogą edukować potomnych, korzystając z tak bogatego opracowania. Szczerze mówiąc, nie znam książki w polskiej literaturze przedmiotu, która w tak wnikliwy, krytyczny sposób opisuje metody eksperymentalne. Monograficzne odniesienie eksperymentu do obszaru HR stanowi z pewnością unikalną wartość tej pozycji. Autorzy monografii niezwykle poważnie potraktowali zagadnienie badań eksperymentalnych. Książka składa się z pięciu rozdziałów, których szczegółowy zakres obejmuje spis treści. Struktura książki (w tym poszczególne rozdziały) oparta jest na precyzyjnie sformułowanych hipotezach, które następnie poddano weryfikacji, analizując literaturę przedmiotu z zakresu ekonomii behawioralnej, psychologii, metodologii prowadzenia badań oraz grywalizacji, zarządzania ryzykiem oraz etyki. Uporządkowanie dostepnej wiedzy na temat badań eksperymentalnych, omówienie perspektywy osób badanych, w tym determinantów trafności i ryzyka w wystąpieniu błędów poznawczych w podejmowaniu decyzji (analiza najnowszych badań, m.in. Heukelom, Kahneman, Tversky), odkrywają przed czytelnikiem nowe możliwości badawcze. Warto zauważyć, że metoda eksperymentalna jest coraz częściej wykorzystywana w dziedzinach związanych z rozwojem kapitału ludzkiego. Najbardziej popularnym obecnie przykładem zastosowania eksperymentu w obszarze HR jest grywalizacja. Grywalizowanie zachowań w miejscu pracy jest coraz częściej wykorzystywane w firmach do kreowania employer brandingu, zastosowanie mechanizmu gier ma wpływać na zaangażowanie pracowników w swoje zadania. Stosowanie badań eksperymentalnych niesie za sobą ryzyko zagrożeń, polegających na naruszaniu praw osób badanych i zasad etycznych. W badaniach społecznych, m.in. w projektowaniu rozwiązań HR-owych, ma miejsce ingerencja w system wartości i życie osób badanych. W opracowaniu dokonano przeglądu kwestii etycznych związanych z eksperymentowaniem, a także przedstawiono kontrowersje wokół znanych eksperymentów przeprowadzonych na gruncie psychologii społecznej. Autorzy książki z pewnością podjęli trud „odczarowania” eksperymentu jako metody badawczej cieszącej się wciąż złą opinią (manipulacja i ingerencja w ludzki umysł). Udało się to z całą pewnością! Monografia jest prawdziwą skarbnicą inspiracji do zaprojektowania własnych badań eksperymentalnych. Zamysłem autorów było określenie granic projektowania eksperymentów w obszarze HR, wykorzystania efektów teorii do kreowania rozwiązań zorientowanych na pracowników. Przedstawione przykłady badań eksperymentalnych dowodzą, że możliwe jest wykorzystywanie schematów eksperymentalnych w odniesieniu do różnych zadań personalnych. Oto wyedukowany, wyposażony w narzędzia metodologiczne czytelnik może podbijać świat HR, inicjować nowe zjawiska w świecie pracy, wprowadzać nowe zmienne i wyjaśnić związek przyczynowo-skutkowy projektowanych zdarzeń. Słowem, taki czytelnik może samodzielnie zorganizować eksperyment w obszarze dostępnych funkcji personalnych i interpretować publicznie jego wyniki, uważnie zważając na ryzyko opisanych błędów. „Eksperyment w obszarze HR” to niezwykle dojrzała pozycja na polskim rynku wydawniczym. Ta książka powinna stać się lekturą obowiązkową dla wszystkich osób wykorzystujących wiedzę z obszaru eksperymentowania, zarówno HR-owców projektujących rozwiązania personalne, jak i trenerów przeprowadzających quasi eksperymenty na salach szkoleniowych. Agnieszka Bednarska.