Coaching, a jakoby nie coaching „Psychologia szefa. Coaching narzędziowy” Wojciech Haman, Jerzy Gut Zaczniemy od oczywistości. Wojciecha Hamana i Jerzego Guta przedstawiać nie będę. Jeśli czytasz tą recenzję zamieszczoną na portalu PTTB, powinieneś znać tą dwójkę trenerów i autorów. Jeśli nie to krótkie przypomnienie. Autorzy to trenerzy, współtworzący jedną z najdłużej działających w Polsce firm szkoleniowych, znani z dobrze przyjętych wcześniejszych książek, takich jak „Handlowanie to gra” czy „Psychologia szefa: szef to zawód”. „Coaching narzędziowy” jest wydany w serii Psychologii Szefa i został opatrzony numerem 2. Ma być w zamyśle rozwinięciem tego, co autorzy zawarli w pierwszej części. Tytułowy więc coaching narzędziowy opisywany tu jest właśnie jako metoda pracy menedżerów. Na okładce znajdziemy zdanie „Szefie, coaching jest łatwy, bo wszyscy jesteśmy coachami”. Autorzy starają się pokazać, że coaching w ich ujęciu rzeczywiście jest prostą metodą pracy, którą każdy menedżer może wdrożyć. Zdaniem autorów coaching narzędziowy polega na poszerzaniu arsenału możliwych zachowań podopiecznego oraz na treningu i wdrożeniu nowych umiejętności. Konkretnym i namacalnym efektem coachingu narzędziowego jest wyposażenie podopiecznego w nowe, konkretne „narzędzie”, z którego będzie mógł korzystać w realnej, trudnej dla siebie sytuacji. I tyle, jeśli chodzi o definicje, co jest siłą tej książki. Reszta jest opisem samej metody, z podaniem dużej ilości praktycznych przykładów  prowadzenia poszczególnych jej etapów. To teraz krótko jak wygląda algorytm coachingu narzędziowego:

1. Zaczyna się od zakomunikowania przez menedżera zespołowi, że będzie z takiej metody korzystał.
2. Drugi krok to umówienie się z konkretną osobą na zasady panujące w tym procesie.
3. Trzeci to obserwacja przez menedżera, który pełni rolę coacha, fragmentu rzeczywistej pracy swojego podopiecznego.
4. Kolejne zadania to udzielenie pracownikowi informacji zwrotnej, opartej o obszar atutów i rezerw.
5. Następnie należy wspólnie wygenerować nową pulę pomysłów, które pracownik może wdrożyć w życie.
6. I zaprosić pracownika do przetrenowania ich.
7. Żeby zakończyć kilkoma pytaniami, pozwalającymi na ocenę wypracowanych rozwiązań.

Proste? Dokładnie. Najciekawszą konstrukcją w modelu jest definiowanie atutów i rezerw, które przydają się w informacji zwrotnej. Atuty to wszystkie działania pracownika, które przybliżają go do realizacji celu. Rezerwy to wszystkie te elementy, które go od celu oddalają. Teraz czas na ostrzeżenie. Jeśli jesteś ekstremalnym wyznawcą coachingu w jego wersji rozwojowej, książka będzie dla Ciebie trudnym doświadczeniem. Coaching narzędziowy jest takim rodzajem wsparcia, który zakłada – o zgrozo – że ktoś w roli coacha może dawać rady, podsuwać rozwiązania, udzielać krytycznej niekiedy informacji zwrotnej czy zapraszać pracownika do treningu umiejętności. W przebiegu metodzie bliżej jest do treningu w miejscu pracy (on-the-job trainingu) niż do coachingu rozwojowego. Gut i Haman utrzymali poziom z wcześniejszych książek. Ta konkretna jest napisana żywym językiem, w sposób maksymalnie praktyczny, czuje się, że autorom zależy, żeby opisywaną metodą móc stosować od razu po przeczytaniu. Autorzy utrzymali też – niestety – coś, co było zawsze charakterystyczną książek przez nich pisanych. Mianowicie wysoką cenę. W tym przypadku jest to 59 zł (na dowód „Handlowanie to gra” ma cenę okładkową 55 zł, a pierwsza „Psychologia szefa” 77 zł) Na koniec ważna rzecz. Nie byłem obiektywny w tej recenzji, co pewnie nieco osłabia siłę tego, co napiszę. Nie będę subiektywny bo:

• znam podejście od kilku lat, miałem kiedyś okazję poznać model pracy coachingiem narzędziowym podczas jednej ze szkół trenerów, w której brałem udział;
• bardzo często wykorzystuję to podejście w swojej pracy, prowadząc działania wdrożeniowe po części szkoleniowej projektów;
• wielokrotnie prezentowałem ten model menedżerom, a także innym osobom odpowiedzialnym za rozwój pracowników i słyszałem od nich, że model działa.

I niech te zdania będą rekomendacją, dlaczego znajomość tej książki i tej metody pracy powinna się przydać trenerom. W moim przekonaniu i zgodnie z moim doświadczeniem to nie tylko metoda możliwa do stosowania przez menedżerów, ale także przez trenerów wewnętrznych, koordynatorów zespołów, czy trenerów firm szkoleniowych, wspierających biznes. Rafał Żak