„Focus”

Daniel Goleman „Focus. Sztuka koncentracji jako ukryte dążenie do doskonałości” Daniel Goleman, autor niezwykle popularnej „Inteligencji emocjonalnej”, która przyczyniła się do rozpropagowania idei stworzonej przez P. Salovey i J.D. Mayer, tym razem analizuje kwestie związane z uwagą. Podając przykłady z najróżniejszych obszarów, wskazuje, że samoświadomość, umiejętność koncentracji uwagi, skupienia się są podstawowymi elementami sukcesu w życiu prywatnym i zawodowym. Już sam początek książki jest bardzo obiecujący:W tej książce zobaczymy, jak inteligentny trening może rozwijać i doskonalić „mięsień”, jakim jest uwaga, a nawet zapewnić rehabilitację umysłowi zagłodzonemu z powodu niedoboru skupienia. Każda z siedmiu części oraz rozdziały, na które podzielona jest książka, rozpoczynają się opisem historii, aby przybliżyć zagadnienie, którego będą dotyczyć. Fragmenty te mogą pomóc trenerom, którzy chcieliby dane zagadnienia wprowadzać na szkoleniach. Dodatkowo poszczególne mechanizmy wyjaśniane są na poziomie aktywności określonych obszarów mózgu. Dla osób, które nie znają jego anatomii przydatne byłyby rysunki, które ułatwiłyby wyobrażenie sobie tego, co opisuje autor. Po wyjaśnieniu każdego z zagadnień, na końcu rozdziału, zamieszczane są wskazówki, w jaki sposób można omawiany mechanizm usprawnić. Jest to niewątpliwą zaletą książki, gdyż pokazuje nie tylko „co” warto zmienić, ale również „jak” to osiągnąć. Podróż przez meandry uwagi rozpoczynamy od wskazania winnych temu, że nie potrafimy się skupić (m.in. technologia) oraz od cecha tych z nas, którzy mają bardzo wysoko rozwiniętą umiejętność koncentrowania się. Kolejne części prowadzą nas przez zagadnienie samoświadomości stanowiącej, zdaniem D. Golemana, wewnętrzny radar, który jest kluczem do zarządzania wszystkim, co robimy, oraz - co równie istotne, czego nie robimy. Kształtujemy w ten sposób samokontrolę, ważny czynnik na drodze do odnoszenia sukcesu. Kolejna część prowadzi nas przez zagadnienia empatii (kognitywnej, emocjonalnej oraz troski empatycznej) oraz jej związku z koncentracją uwagi. Autor podaje ciekawe przykłady badań odnoszące się do lekarzy oraz postrzegania ich przez pacjentów. Im bardziej empatyczny lekarz, tym mniejszy stres pacjenta i większe zaangażowanie w stosowanie terapii. Przy czym empatia to nawiązywanie kontaktu wzrokowego z pacjentem, miły ton głosu, czy znane nam doskonale ze szkoleń z komunikacji narzędzie, jakim jest parafraza. Okazuje się, że lekarze postrzegani jako empatyczni znacznie rzadziej byli oskarżani o błąd w sztuce. Kolejna część dotyczy znacznie szerszego kontekstu, na jakim skupiamy naszą uwagę. Autor pokazuje, jak koncentracja na szerszej perspektywie, na otaczających nas systemach, buduje naszą świadomość oraz odpowiedzialność społeczną. D. Goleman podaje również wskazówki dotyczące formułowania komunikatów zachęcających do zmian, np.  ekologicznych rozwiązań.  Część V zatytułowana Inteligentny trening pokazuje różne zastosowania wiedzy o koncentracji uwagi: od firmy Google po przedszkole w niebezpiecznej dzielnicy Nowego Jorku, od gier komputerowych, po koncentrację na pozytywach. To rozdział pełen pomysłów na krótkie i dłuższe moduły szkoleniowe, np. do zajęć z radzenia sobie ze stresem. Książka kończy się zagadnieniem dotyczącym liderów oraz strategii, jakie przyjmują odnoszące sukces firmy. „Focus” czyta się lekko i szybko, a wiele przykładów oraz historii ułatwia zapamiętywanie treści. Trenerom zajmującym się szkoleniowo budowaniem silnej woli, technikami radzenia sobie ze stresem, a nawet mechanizmami usprawniającymi zarządzanie czasem, ta pozycja może przynieść wiele ciekawych pomysłów. Magdalena Kaczmarek